Wat maakt ons gelukkig?

Janis Joplin zei het al eens: "freedom ís just another word for nothing left to lose!" wat betekent dat je echt vrij bent als je niets meer te verliezen hebt. Maar vrijheid ligt ook dicht tegen geluk aan en we zouden zo ook kunnen stellen dat je gelukkig bent als je niets meer te verliezen hebt. Dit is voor de meeste mensen tegenwoordig onvoorstelbaar, de meeste mensen denken juist dat bezit en het bevredigen van alle behoeftes juist geluk brengt. Maar denk hier eens goed over na, al dat bezit betekent ook zorgen en angst om het weer kwijt te raken. Ook moeten al deze bezittingen verzorgd, schoongemaakt en / of onderhouden worden. Maar wanneer u eens goed nadenkt over wanneer u zich het meest gelukkig gevoeld heeft, was dat dan tijdens het drukke werk of was het soms dat moment dat u met alleen een paar schamele bezittingen in een koffer op vakantie was.

Ik ben zelf wel eens bijna alles wat ik bezat kwijt geraakt en het moment dat ik me met een paar bezittingen opnieuw mocht beginnen waren ook gelukkige momenten. Veel bezittingen maken dus niet per definitie gelukkiger, meestal zal het meer zorgen, stress en angst opleveren. Ook komt het vaak voor dat bezit maar tijdelijk voor een gelukkig gevoel zal zorgen en dat dan vaak het verlangen naar nog mooier, nog groter, nog duurder of nog beter de overhand zal nemen. Wie eenmaal in deze race zit zal na een korte periode van vluchtig geluk weer het ongenoegen van nog niet tevreden zijn ervaren.

Maar wat kunnen we doen om ons echt gelukkiger te voelen? Ik ervaar zelf dat ik het meest gelukkig ben wanneer ik tijd doorbreng met mensen van wie ik houd of die ik aardig vind. Ook is het vaak zo dat ik veel geluk ervaar door me te verheugen op leuke activiteiten zoals een bezoek aan de sauna, een weekendje weg, leuke dingen doen met de kinderen of een vakantie. Lekker dagdromen maakt vaak ook gelukkiger. Geluk is dus eigenlijk heel eenvoudig: tijd spenderen aan de mensen van wie je houdt en aan de dingen die je het liefste doet. Simpel toch?

Hoe kunt u gelukkiger worden.

Ik heb zelf de nodige levenservaring en heb veel zinnige maar ook onzinnige artikelen gelezen over geluk en hoe men de weg naar geluk kan bevorderen. Maar ook de wetenschap doet al jaren onderzoek naar wat de mens gelukkig kan maken en filosofen kunnen hele betogen opdragen aan het fenomeen geluk. Ik beschrijf hier een aantal tips die de geluksbeleving kunnen bevorderen, niet elke tip zal voor iedereen hetzelfde effect hebben, u mag zelf een keuze maken. Deze lijst kan u wat stof tot nadenken geven.

Probeer te genieten van alledaagse dingen.

Neem af en toe eens pauze om eens een wandeling te maken, eens aan een bloem te ruiken, de bloesem te bekijken of kinderen te zien spelen. Schenk eens aandacht schenkt aan al die kleine leuke momenten waar u vaak te druk of gehaast voor bent of neem even de tijd om terug te denken aan de kleine leuke dingen van de dag. Hiermee kunt u stress vermijden en uw geluksgevoel verhogen.

Probeer uzelf niet te vergelijken met anderen.

Veel mensen vergelijken zichzelf of hun omstandigheden vaak met anderen en dan zijn de anderen vaak beter, mooier, succesvoller dan u. Door meer aandacht te schenken aan uw eigen prestaties en omstandigheden en te leren waarderen wat u wel heeft, zult u zich meer tevreden en gelukkiger voelen.

Zet geld en bezit lager op de ranglijst.

Onderzoek toont aan dat mensen die geld, status en bezit hoog op hun prioriteitenlijst hebben staan een grotere kans hebben op depressie, angst en een laag zelfbeeld. Het lijkt er op dat hoe meer men bevrediging zoekt in geld of materiële zaken, hoe minder men het ook echt zal vinden. De uiteindelijke bevrediging is vaak van korte duur en al snel ligt de lat weer hoger.

Zoek betekenisvolle doelen in het leven.

Het lijkt er op dat mensen die goede doelen nastreven zoals zelfontplooiing, nieuwe dingen willen leren, idealen nastreven of het goed zorgen voor naasten, familie of kinderen, gelukkiger zijn dan mensen die geen sterke dromen of idealen hebben. Mensen hebben een gevoel van betekenis nodig om zichzelf te ontplooien en dit bevorderd in grote mate het geluksgevoel.

Zorg voor uw vrienden en koester familie.

De meeste gelukkige mensen komen vaak uit leuke families en hebben goede vrienden en ondersteunende relaties. Voor geluk heeft u niet extreem veel vrienden en vage kennissen nodig, voor het gevoel van geluk heeft u hechte relaties nodig waarin begrip en zorg een rol spelen.

Lach.

Dit klinkt als een open deur maar het werkt echt. Gelukkige mensen zijn vaak ook optimistisch en als ze aan het verleden denken dan koesteren ze de hoogtepunten. Een positieve kijk op het leven maakt zeker gelukkiger.

Ga naar buiten en sport

Er is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van buiten in de natuur zijn en sporten en dat het zelfs effectief kan zijn in het behandelen van depressie als medicatie. Naast de gezondheidsvoordelen zorgt regelmatig sporten ook voor een gevoel van vervulling geeft het mogelijkheden tot sociale interactie en maakt het endorfine stoffen vrij. Wandelen is ook een hele goede ontspannende sport waarbij het ook nog mogelijk is om een goed gesprek te voeren.

Leer geven.

U kunt altruïsme en geven doelbewust een deel van uw leven maken. Onderzoek toont aan dat het helpen van een buur, vrijwilligerswerk, of het geven van goederen en diensten leidt tot een goed gevoel. Het luisteren naar een vriend of vriendin, het doorgeven van uw vaardigheden, het vieren van andermans successen en vergeving dragen ook bij aan geluk.

Volmaaktheid bestaat niet.

Besef dat u goed bent zoals u bent en dat u dat niet telkens voor uzelf of andere hoeft te bewijzen. Wees ook niet te streng voor anderen en accepteer dat zij net als u tekortkomingen hebben. Dit bevorderd in grote mate uw gevoel van geluk.

U bent niet het centrum van de wereld.

Natuurlijk wilt u zichzelf maximaal ontplooien maar overdrijf niet. U kunt het leven nu eenmaal niet volledig naar uw hand zetten. Wanneer u eens met een helikopterview naar uzelf kijkt dan ziet u vaak hoe relatief alles eigenlijk is. En humor helpt echt om uzelf niet al te serieus te nemen.

Accepteer sommige zaken.

Soms is het nodig om dingen te veranderen in uw leven, wanneer u diep ongelukkig bent in uw huidige baan is het misschien tijd om een nieuwe uitdaging te zoeken. Maar vele zaken kunt u niet veranderen en dat hoeft ook niet. Wanneer u kunt accepteren dat naast geluk en succes ook gevoelens van onvrede, narigheid en verdriet bij het normale leven horen dan worden de mooie momenten alsmaar mooier.

Focus op het hier en nu.

Erken de kracht van het nu, wat geweest is is geweest en dat kunt u niet meer veranderen. Wat er nog gaat komen is onbekend, wat telt is het hier en nu en geniet van het moment.

Geluk in onze huidige wereld.

De meeste Nederlanders zijn gelukkig met hun eigen leven, maar ontevreden over de maatschappij waarin ze leven. Onderzoek naar geluk laat ons zien waarom dit geen onverwachte combinatie is want onze behoeften worden wel steeds sneller en vollediger bevredigd, maar we voelen ons steeds minder voldaan. Snelle technologische ontwikkelingen hebben ons mobieltjes, internet, televisie en auto's opgeleverd, maar zelfs de mensen die alles hebben stappen niet vrolijk rond.

De frustraties van de zoektocht naar geluk komt ook door onze huidige maatschappij waarin ieder de smid moet zijn van het eigen geluk. In de jaren zestig en zeventig probeerde de Nederlandse overheid met de begrippenpaar welvaart en welzijn actief beleid te ontwikkelen om het geluk van individuele burgers te garanderen wat resulteerde in een verzorgingsstaat en een leger aan welzijnswerkers. Helaas bleek dit niet echt een succes, tussen droom en werkelijkheid bleken nogal wat praktische problemen te liggen en bleek het systeem ook veel te duur te zijn. De maatschappij was dus minder maakbaar dan de overheid gehoopt had en langzaam begon deze zich terug te trekken waardoor geluk weer de verantwoordelijkheid van het individu werd.

Er zijn in de huidige maatschappij ook steeds meer mensen die moeite hebben om mee te komen, en bij deze mensen wordt de diagnose depressie ook vrij snel gesteld en krijgen deze mensen hier vervolgens pillen voor. Nederland telt maar liefst 1 miljoen gebruikers van antidepressiva. De geschiedenis heeft helaas geleerd dat we in onze maatschappij het streven naar geluk maar moeilijk kunnen missen. Maar wat is dat geluk dan eigenlijk precies? Het beantwoorden van deze vraag is vrij ingewikkeld en dat probeer ik verderop op deze pagina dan ook uit te leggen.

Wanneer we kiezen voor een definitie van geluk als innerlijk gevoel is het dus niet mogelijk om dit objectief te meten. Men kan mensen vragen om voor zichzelf te beoordelen hoe gelukkig ze zijn en hiervoor een rapportcijfer te geven maar hoe betrouwbaar is het cijfer? Bij de meeste mensen speelt mee hoe ze zich voelen, maar ook hoe ze daar zelf tegenaan kijken en dit kan grote invloed hebben en grote verschillen veroorzaken. Een individueel oordeel over geluk geeft daarom nog niet zoveel houvast maar wanneer men kijkt naar het gemiddelde geluksniveau van een groep mensen dan is vaak datgene wat de meerderheid heeft ervaren vrij zeker de werkelijkheid.

De welvaart hier in Nederland heeft de grootste externe belemmeringen voor geluk effectief weggenomen, we hebben geen honger, goede gezondheidszorg, goede woningen, goed onderwijs, er is geen oorlogen en we zijn relatief veilig. Toch kan als deze voorspoed niet bepalen hoe we tegen de wereld aankijken, geluk kan nog steeds ondermijnt worden door pessimisme, emotionele onevenwichtigheid, cynisme en het onvermogen om goede sociale relaties te onderhouden. Omdat bijna alle redenen voor ongeluk weg zijn blijft er één reden over in de vorm van psychische problemen die ineens van doorslaggevend belang is geworden voor ons geluk. We kunnen dus stellen dat onze welvaart en rijkdom alle redenen voor ongeluk weggenomen hebben waardoor alle aandacht juist gaat naar de van psychische problemen.

Feiten, tips en advies over geluk

Geluk ten opzicht van extravert of introvert

Extraverte mensen zijn gevoeliger voor de externe omstandigheden dan introverte mensen. Omdat extraverte mensen beter op positieve emoties in hun omgeving reageren is het voor deze mensen vaak eenvoudiger om gelukkig te zijn. Extraverte mensen zijn vaak beter in het leggen van contacten en zijn beter in staat om op een positieve wijze met andere mensen om te gaan. Omdat een goed sociaal leven een belangrijk pluspunt is voor het gevoel van geluk zijn deze mensen hier dus duidelijk in het voordeel.

Geluk en een hoge of lage eigenwaarde

Een ander heel belangrijk punt is gevoel van eigenwaarde. Een positief zelfbeeld, zelfwaardering en zelfrespect zijn goed voor het geluk gevoel. Mensen die een positief beeld van zichzelf hebben zijn vaak meer open naar andere mensen en vinden het eenvoudiger om hun ware gevoelens te tonen. Dit zal vaak hetzelfde effect hebben op andere mensen waardoor er sneller een goede band anderen ontstaat. Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde zijn vaak wat meer teruggetrokken en op zichzelf gericht. Vaak zijn ze geneigd tot sterk defensief gedrag en zoeken ze sneller de fout bij de ander dan bij zichzelf.

Geluk en de optimist of de pessimist

Er is ook een sterk verband met de persoonlijkheid en optimisme. Ziet u het glas als halfleeg of halfvol. Optimisten zien de zonzijde en beschouwen een nederlaag als een tijdelijk terugslag, en zien ze tegenslag als een uitdaging en werken ze hard om daar verandering in te brengen. Ze hopen op een betere toekomst en geloven dat ze kunnen slagen in wat ze zich voornemen. Deze houding maakt dat optimisten per definitie gelukkiger zijn dan pessimisten. Mensen die positief denken, zullen eerder positieve ervaringen meemaken omdat datgene wat je uitzendt ook weer bij u terugkomt. Pessimisten halen juist positieve dingen omlaag en zien de wereld om zich heen door een negatieve bril. Helaas is pessimisme vaak een self-fulfilling prophecy, waardoor de pessimist vaak bevestiging ontvangt wat hun negatieve instelling weer versterkt. We kunnen stellen dat optimisten hun eigen hemel creëren en pessimisten de architecten van hun eigen hel zijn. Natuurlijk is balans erg belangrijk, een te groot optimisme kan leiden tot waanvoorstellingen en acties die hun doel voorbijstreven. Als we goede besluiten willen nemen, dan moeten we in staat zijn onderscheid te maken tussen de dingen die we wel en niet in eigen hand hebben, dit bepaald in grote mate gezond optimisme.

De drie ingrediënten van geluk

Volgens een oud Chinese wijsheid bestaat geluk uit drie dingen:

Iemand om van te houden.
Iets zinvols te doen hebben.
Iets om op te hopen.

Iemand om van te houden

Ieder mens heeft iemand nodig om van te houden, bij wie we ons thuis voelen en aan wie we onze geheimen kunnen toevertrouwen. Het begrip liefde is er uitgebreid, dit kan liefde voor familieleden, onze partner of onze kinderen zijn. Geluk is iets dat juist meer zal worden als je het deelt met anderen. Een knuffel, omhelzing of een kus daar kun je alleen samen van genieten. Een belangrijk onderdeel van geluk is te kunnen genieten van de vreugde van iemand anders.

Iets zinvols te doen hebben

Werken in de meest brede zin van het woord, geeft het bestaan een doel. Mensen die niet iets zinvols te doen hebben zijn meestal niet gelukkig. In dit opzicht bedoel ik geen werk dat geen voldoening geeft, maar werk dat voldoening geeft. Dit is echter ook een levensinstelling die geleerd kan worden. Doe wat je echt graag wilt en je zult geen dag in je leven echt aan het werk zijn is een bekende uitspraak. Helaas is voor te veel mensen het werk wel een sleur, maar ook hier kan een positieve levensinstelling veel doen. Soms is het goed om een stapje terug te doen of die carrière stap niet nemen waardoor u werk blijft doen dat u goed kunt en dat u bevrediging geeft. Maar zelfs een verschrikkelijk baan kan een goed gevoel geven als dit de waardering van een liefdevol gezin oplevert of al men met de opbrengst genoeg leuke dingen kan doen.

Iets om op te hopen

Ieder mens heeft hoop nodig in het leven, iets om naar te streven geeft het leven een doel. Hoop kan vele vormen hebben zoals: een nieuwe liefde, een nieuwe baan, het huis van uw dromen, een bijzondere reis. Hoop is een troost als het leven soms tegenzit, het kan een vooruitzicht zijn dat ons kan ons opbeuren als het even niet zo goed gaat. Hoop heeft ook te maken met het vermogen om te dromen. Veel mensen zoals Gandhi en Martin Luther King hebben grote zaken en geluk in het leven bereikt door te geloven in hun dromen. Het voorbeeld van deze mensen geeft ons aan dat we moeten vasthouden aan onze dromen. Mensen durven vaak moeilijk over hun dromen te praten omdat ze bang zijn om uitgelachen te worden, maar dit risico zullen we moeten nemen want in het doen uitkomen van onze dromen ligt een grote bron van geluk. Het kan echter ook een bron van ongeluk zijn als u dromen zo ver gaan dat ze onmogelijk te bereiken zijn. Maar door juist te praten over dromen en deze te delen met anderen kan de doelstelling realistischer en meer bereikbaar maken.

Geluk en zelfkennis

Zelfkennis is ook een belangrijke stap op weg naar geluk. Door het inzicht van zelfkennis zijn we in staat onze vaardigheden en onze doelen beter te bepalen en op elkaar af te stemmen. Door goed na te denken over uzelf, uw mogelijkheden en beperkingen te aanvaarden en door die vaardigheiden die het geluk in de weg staan te verbeteren kun u het geluk in uw leven zelf beïnvloeden Oosterse wijsheden en filosofie kunnen een bron van inzicht zijn die het leven veel aangenamer kunnen maken.

Geluk en relativeren

Een belangrijk ingrediënt voor geluk is onszelf vergelijken met een ander. Dit kan echter in positieve, maar ook in negatieve zin. We kunnen de vergelijking namelijk zowel omhoog als omlaag maken. Dingen vanuit het juiste perspectief zien en onszelf bedenken dat ons leven heus zo slecht nog niet is, helpt om gevoelens van ongelukkig te onderdrukken. We kunnen onze huidige situatie vergelijken met een veel mindere situatie uit het verleden of we kunnen onszelf vergelijke met iemand anders in bijna dezelfde situatie die het minder getroffen heeft. Wanneer een laptop stuk gaat kunnen we ons gelukkig voelen omdat we genoeg geld hebben om een nieuwe te kopen. Maar we kunnen ons ook gelukkig voelen omdat we een goede relatie hebben in vergelijk met een vriend(in) die een slechte relatie heeft. We voelen ons dus gelukkiger door ons minder aangename situaties uit het verleden of van andere mensen voor te stellen.

Maar wanneer we zelf denken dat de relatie van de buurman beter is dan kan deze gedachte ons ongelukkiger maken. Gelukkig maken de meeste gelukkig mensen meer vergelijkingen omlaag dan omhoog. In tegenstelling tot meer ongelukkig mensen die vaker vergelijkingen naar boven maken om hun levenssituatie te beoordelen. Vaak ervaren deze mensen sterk een gevoel dat hen onrecht is aangedaan en zoeken constant naar bevestiging dat het leven voor hen slechter is. Omdat ze zichzelf vooral vergelijken met anderen die het beter hebben krijgen ze een vertekend beeld. Of ze nu liefde, macht of geld nastreven, ze zullen er altijd in slagen iemand te vinden die het beter heeft of meer heeft dan zij. Nog een stapje verder gaan mensen die alleen nog maar geluk uit ‘leedvermaak’ kunnen putten, ze baseren hun geluk op het plezier in het ongeluk van anderen. Hoewel de ellende van andere mensen voor deze mensen momenten van genoegen kunnen opleveren is het vermogen om echt gelukkig te zijn bij deze mensen totaal verdwenen.

Door dingen vanuit het juiste perspectief zien en uzelf te bedenken dat uw leven nog niet zo slecht is, helpt u dus om gevoelens van geluk te stimuleren. Het is dus goed om te leren relativeren.

Mijn persoonlijke visie op geluk.

Ik voel mijzelf best gelukkig, daarvoor heb ik de nodige dingen geleerd en ervaren in het leven en ook mijn portie ongeluk gehad. Ik heb geleerd dat mijn gevoel van geluk afhankelijk is van hoe ik zelf tegen dingen aankijk en van vele kleine dingen waarvan ik nu ook mateloos kan genieten zoals een avond op de bank met een goed boek en een glas wijn, samenzijn met mijn kinderen, praten met mijn ouders, lekker voor iemand een maaltijd koken, een goed gesprek, mijn vrienden en vriendinnen. Als ik rondkijk in mijn huis dan ben ik tevreden, en emotioneel heb ik rust van binnen. Ik probeer niet lang stil te staan bij de dingen die ik niet heb en meer aandacht te besteden aan al die goede dingen die ik wel heb. Om gelukkig te kunnen zijn is het nodig om je hart te ontdoen van woede, wrok, haat en afgunst en het verleden te laten rusten. Al deze negatieve emoties belemmeren jezelf om je gelukkig te voelen. Ik heb geleerd om te vergeven, niet als gunst naar de ander maar als gunst naar mijzelf. Mijn levensmotto is: Carpe Diem. (pluk de dag)

De maakbaarheid van geluk.

Dit artikel gaat over de maakbaarheid of de juist niet maakbaarheid van geluk. Er zijn tegenwoordig veel zelfhulpboeken en geluksgoeroe's die beweren dat iedereen met de juiste levensinstelling en wat eenvoudige oefeningen vanzelf gelukkig kan worden. Een van deze boeken is "The Secret" en in dit boek wordt beweerd dat iedereen alles kan bereiken zoals geld, succes, relaties, geluk door positief te denken en te focussen op wat men wil bereiken. Het boek suggereert dat het om een eeuwenoud geheim gaat dat succesvolle mensen doorgegeven hebben en dat wanneer men alles doet wat in het boek staat het universum zal reageren op uw wensen en ze zal inwilligen. Even voor de goede orde, in dit soort boeken geloof ik zeker niet en ook niet andere groepen of sekten die beweren dat zij de weg naar geluk bieden. Dit wil niet zeggen dat sommige adviezen niet zeer zinnig zijn en dat bijvoorbeeld de uitspraken van de Dalai Lama onzin zijn, door uw eigen deel uit deze oude wijsheid en levensfilosofie te gebruiken kunt u meer tevreden worden, meer inzicht krijgen in de wereld en uzelf en zo leren om het eigen geluk op een positieve wijze te beïnvloeden. Is geluk dan wel of niet maakbaar? De meeste mensen kunnen redelijk gelukkig zijn ondanks alle hindernissen die het leven soms opwerpt en ik heb persoonlijk mensen gekend die meervoudig gehandicapt waren met amper kansen in het leven die toch zeer gelukkig waren. Het gevoel van geluk lijkt dus vaak niet in alle externe omstandigheden te liggen maar juist in de wijze hoe de mens er zelf naar kijkt. Men kan zichzelf dus trainen in meer geluksgevoel door te leren om anders tegen dingen aan te kijken maar ook door middel van het eigen gedrag (wat ook weer invloed heeft op de mensen om u heen) gevoelens van geluk bevorderen in plaats van het eigen ongeluk te creëren. Desondanks is geluk ook afhankelijk van externe factoren waar men amper of geen invloed op heeft. Daarentegen zijn er ook mensen die onder barre omstandigheden toch gelukkig kunnen zijn.

De maakbaarheid van ongeluk.

Voordat ik ga schrijven over de maakbaarheid van geluk wil ik eerst de maakbaarheid van ongeluk behandelen. Vaak voeren tegenstanders van de maakbaarheid van geluk aan dat het oneerlijk is om te stellen dat mensen die ongelukkig zijn dit aan zichzelf te danken zouden hebben. Dit is ook een bizarre gedachte, ik geloof zeker niet dat mensen per definitie hun eigen leed organiseren en ik vind het erg hard om mensen de schuld te geven van alles wat hen overkomt. Maar sommige dingen zijn niet omkeerbaar, men kan wel invloed uitoefenen op het eigen geluk of ongeluk maar het omgekeerde is niet waar, dat geluk of ongeluk altijd afhankelijk zijn van het eigen gedrag. Er zijn genoeg externe omstandigheden waar men geen invloed op heeft die het geluksgevoel kunnen beïnvloeden. Maar ik zal proberen een voorbeeld te geven.

Een man is door allerlei invloeden buiten zijn bereik werkeloos geworden waardoor hij nu diep in de schulden zit. Het leven ziet er even vrij troosteloos en hopeloos uit. De man wikt en weegt en besluit om een overval te gaan plegen en zo zijn financiële problemen op te lossen. Hij wordt echter gepakt en beland in nog veel meer ellende dan voorheen. Is deze nieuwe ellende nu het gevolg van de beslissingen en het handelen van deze man zelf of kan hij dit afwentelen op de maatschappij die hem in deze positie gebracht heeft. Tegenwoordig zijn we vaak geneigd om het tweede te doen maar de beslissing om de overval te plegen was toch de beslissing van de man zelf en hij heeft daarmee zelf invloed gehad op zijn eigen ongeluk.

Nog een voorbeeld, een vrouw heeft haar hele leven al een hartsvriendin waar ze lief en leed mee kan delen. Op een dag doet haar hartsvriendin iets wat ze moeilijk kan verkroppen en besluit ze om de vriendschap te verbreken. Jarenlang blijft ze rondlopen met het ongelukkige gevoel bedrogen te zijn door haar beste vriendin en mist ze de vriendschap heel erg. Is dit ongeluk alleen maar veroorzaakt door het gedrag van deze vriendin of heeft deze vrouw door niet uit te praten en te vergeven zelf een vriendschap opgegeven en een vriendin in een vijand veranderd. Kunnen we ongelukkige gevoelens dus over onszelf afroepen door onze eigen daden?

Deze voorbeelden geven aan dat het ongeluk wat deze mensen overkwam door het eigen handelen veroorzaakt zijn ondanks dat er ook externe invloeden meespeelden. Nog even een extreem voorbeeld, wanneer ik uitgedost in een roze pak voor een demonstratie van rechts extremisten ga staan en "lang leve alle homo's" roep dan ben ik bang dat er zeer onprettige dingen met mij zullen gebeuren. Wat ik wel kan stellen is dat ik dit dan ook overduidelijk over mijzelf afgeroepen heb. Ongeluk is dus maakbaar maar dat betekent niet dat mensen die ongelukkig zijn daar per definitie zelf verantwoordelijk voor zijn, maar in een aantal gevallen is ongeluk wel te herleiden naar eigen handelen en denken. De mens kan dus duidelijk wel invloed uitoefenen op het eigen ongeluk.

Er bestaat helaas ook zoiets als toevalsongeluk, dit is ongeluk dat u overkomt waar u geen enkele invloed op heeft. Wanneer u aangereden wordt terwijl u zich goed aan de verkeersregels hield, wanneer u ouders gaan scheiden of een ouder komt te overlijden dan gebeurt dit zonder dat u daar zelf invloed op had. Dit is toevalsongeluk wat nooit te voorkomen zou zijn door het eigen handelen.

De visie van filosofen en psychologen op de maakbaarheid geluk.

Door de eeuwen heen is de manier van kijken naar geluk steeds veranderd en de maakbaarheid van geluk is lang niet altijd vanzelfsprekend geweest. In een boek van Herodotus uit de vijfde eeuw voor Christus staat de mythe van de rijke koning Croesus die het idee heeft dat hij de gelukkigste man op aarde is. Om dit te controleren vraagt hij een wijze man die hem zegt dat niet hij de de gelukkigste man op aarde is maar een man uit Athene die in de kracht van zijn leven stierf op het slagveld en daarbij zijn vrouw en zonen achterliet. Deze man had een goed en eervol leven gehad en was eervol op het slagveld omgekomen. Volgens deze wijze kon het geluk pas bepaald worden op het moment dat men dood ging en tot die tijd kon alles nog verstoord worden door de goden. Geluk was in die tijd dus vooral een kwestie van toeval omdat het door het noodlot en door de goden bepaald werd. Veel oude volkeren dachten dat ze zelf weinig te zeggen hadden over hun geluk en daarom gingen ze uit van het slechtste en hoopten ze op het beste.

Met het toenemen van de welvaart en een (democratisch) maatschappelijk systeem kreeg de gewone mens steeds meer invloed op zijn eigen leven. Bekende filosofen uit de tijd voor Christus zoals Zeno, Epicurus, Plato en Aristoteles gaven hun visie op de maakbaarheid van geluk. Maar hoe men dat kon doen verschilde nogal, de één vond men zijn heil moest zoeken in de wijsheid, deugd, beheersing van de zinnen en innerlijke rust van de ziel, anderen vonden dat geluk te bereiken was door toe te geven aan alle vormen van genot (hedonisme).

Met de komst van het christendom kwam er er een enorme ommekeer in het beeld van geluk. Door pijn en lijden te accepteren zou men in de toekomst (na de dood) de beloning van eeuwigdurend geluk ontvangen. Met de komst van het christendom veranderde dus de visie op de maakbaarheid van geluk, men kon zijn eigen hemelse geluk verdienen door te leven volgens de christelijke regels. Iedere mens was per definitie kansloos voor geluk doordat hij belast was met de erfzonde, God beslist over het leven en het geluk, maakbaar geluk was daardoor niet meer aan de orde maar lag in de handen van een hogere macht.

In de vijftiende en zestiende eeuw na Christus kwam er door de humanisten een nieuwe blik op de wereld en geluk. Men ging zich meer richten op aards geluk en men had het idee dat men daar ook zelf invloed op kon uitoefenen, de maakbaarheid van geluk stond daarmee weer in de belangstelling. Ook door de Reformatie binnen de kerk groeide de interesse in geluk op aarde weer meer, Luther en Calvijn brachten de godsdienstige verantwoordelijkheid weer bij het persoonlijke geweten. Volgens Luther moest men genieten van alles wat God gegeven had en gelukkig zijn en vreugde voelen stond gelijk aan het plagen van de duivel.

Hierna kwam de periode van de verlichting en de romantiek waarbij veel filosofen zich bogen over geluk en de maakbaarheid van geluk. Veel van deze stukken zijn sterk terug te voeren op het leven in deze periode en afhankelijk van de organisatie van de maatschappij en de welvaart van die periode. Terwijl tijdens de romantiek het christendom meer invloed kreeg, nam dit daarna weer geleidelijk af. Volgens de bekende psychiater en grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud (1856- 1939) bestond God niet en was religie een illusie. Maar ook was geluk een soort waanidee want het menselijke verlangen was onverzadigbaar en veroorzaakte continue strijd. Gelukkig worden, zat er volgens de eeuwige pessimist Freud, voor de mens ook gewoonweg niet in want de mens is een lijdend wezen die wanhopig probeert te ontkomen aan zijn lijden wat hem dus niet lukt. Hoewel Freud er in veel opzichten wat extreme ideeën op na hield, die na zijn dood ook wel weerlegd zijn, is hij van grote invloed geweest op vele psychiaters en filosofen die na hem leefden.

Tegenwoordig is er een soort van lawine ontstaan van psychologen en filosofen maar ook "coaches" die allemaal een menig hebben over geluk en de maakbaarheid van geluk dat vaak door simpelweg hun regels en methodes te volgen bereikt kan worden. De reeks boeken die geschreven is over de maakbaarheid van geluk is zeer groot, net als het aantal geluksgoeroes.

Is geluk maakbaar?

Ik denk dat geluk niet maakbaar is, het is hoogstens te beïnvloeden door de wijze waarop men zelf tegen dingen aankijkt en door het eigen handelen. Want de eeuwenoude wijsheid dat wie goed doet ook goed terug krijgt gaat nog steeds op. Wanneer u zelf integer en behulpzaam in het leven staat wil dit niet zeggen dat er nooit iemand misbruik van u zal maken, maar wanneer u dat ook incalculeert valt het u ook niet zo tegen. Geluk is dus op twee manieren te beïnvloeden, ten eerste kan men leren om positief tegen het leven aan te kijken en leren om op een positieve wijze om te gaan met de niet te voorkomen tegenslagen. Door mensenkennis op te doen en vooral zelfkennis te ontwikkelen kan men een vorm van innerlijke rust bereiken waardoor men zich eenvoudiger gelukkig kan voelen. Hierbij kunnen boeken met levenslessen en levenswijsheden zeker van dienst zijn, zolang u maar niet klakkeloos alles aanneemt maar wel kritisch blijft kijken of iets wel strookt met uw eigen overtuiging.

Aangezien ons geluk ook afhankelijk is van mensen om ons heen (tenzij we een kluizenaar zijn) is dus de omgang met deze mensen ook een factor in ons eigen geluk. Het is dus belangrijk om vaardigheden te leren om goed om te gaan met mensen om u heen waarbij u hopelijk dat wat u uitzend ook weer terug mag ontvangen. Een grote waarheid is nog steeds "wat u niet wilt dat u geschied, doe dat ook een ander niet!". Mijn dochter van vijf zei laatst "als iemand boos tegen mij doet dan zeg ik dat ik haar de liefste van de hele wereld vind en dan vindt ze mij ook weer lief." Ze had dus door dat ze een stemmingskerende handeling kon doen om een onplezierig conflict eenvoudig op te lossen. Dit zijn sociale vaardigheden waarmee mensen conflicten en dus vervelende situaties kunnen leren oplossen en voorkomen zonder zichzelf te kort te doen. Dit soort vaardigheden zijn ook op latere leeftijd nog aan te leren en kunnen er voor zorgen dat men meer plezier, rust en geluk kan vinden in de omgang met andere mensen.

Toevalsongeluk en tegenslagen zijn niet te voorkomen maar u kunt wel leren om hier goed mee om te gaan en er het beste van de maken en soms kunt u zelfs een tegenslag gebruiken om u leven te herzien en een nieuwe weg in te slaan en het zo ombuigen naar iets positiefs. U kunt dus zelf invloed uitoefenen op uw eigen geluk maar de maakbaarheid van geluk en succes door het simpelweg volgen van een boek als "The secret" daar geloof ik zeker niet in. Het kan echter geen kwaad om deze boeken te lezen en er een deel uit te halen dat u wel aanspreekt en wat u wel kunt gebruiken. Mijn mening is dat de mens in staat is door het leren van inzichten, wijsheden en sociale vaardigheden om zijn eigen geluksbeleving op een positieve wijze te beïnvloeden.

Citaten, spreuken en wijze uitspraken over geluk.

Als het ongeluk in een klein hoekje zit, zit geluk dan in de rest?
(loesje)

Inspirerende verhalen over geluk.

Levensles

Mijn vriend trok de lade van de kast van zijn echtgenote open en haalde er een klein pakketje uit. "Dit is niet zo maar ondergoed", zei hij, "dit is lingerie". Hij maakte het pakje open en bekeek de zijde en het kant en vertelde toen het verhaal dat erbij hoorde. "De eerste keer dat wij naar New York gingen, acht of negen jaar geleden kocht ik dit voor haar. Ze heeft het nooit gedragen, ze wilde het bewaren voor een speciale gelegenheid, ik geloof dat dit wel het goede moment is." Hij ging naar het bed en legde het bij de andere dingen die de begrafenisondernemers zouden meenemen. Zijn vrouw was zojuist overleden en terwijl hij zich naar mij toe draaide, zei hij: "Bewaar niets voor een speciale gelegenheid, iedere dag dat je leeft is een speciale gelegenheid". Als ik terugdenk aan deze woorden weet ik dat ze mijn leven veranderd hebben.

Tegenwoordig lees ik meer dan vroeger en maak ik minder schoon.
Ik zit op mijn terras en bewonder het landschap zonder aandacht te schenken aan het onkruid in de tuin.
Ik breng meer tijd door met mijn familie en mijn vrienden en minder tijd op het werk.
Ik heb begrepen dat het leven een geheel is van ervaringen om te waarderen.
Ik bewaar niets meer voor een speciale dag.
Ik gebruik de dure kristallen glazen iedere dag.
Ik draag mijn nieuwe jasje om naar de supermarkt te gaan, als ik daar zin in heb.
Ik bewaar mijn duurste parfum niet meer alleen voor hoogtijdagen.
De uitspraken als "ooit" en "binnenkort" probeer ik niet meer te gebruiken.
Als het de moeite waard is wil ik NU dingen zien horen en doen.

Ik denk dat ik wel weet wat de vrouw van mijn vriend gedaan zou hebben als zij had geweten dat zij er morgen niet meer zou zijn. Ik denk dat zij haar familie en intieme vrienden zou willen zien en misschien zou ze enkele oude vrienden hebben opgezocht om vrede te sluiten of zich te verontschuldigen voor een oude ruzie. Misschien was ze wel Chinees gaan eten omdat het haar lievelingseten was. Het zijn de kleine niet gedane zaken die mij dwars zouden zitten als ik wist dat mijn uren geteld waren. Dat ik bepaalde vrienden niet meer heb gezien die ik "binnenkort" zou hebben opgezocht. Dat ik bepaalde fouten niet hersteld heb en oude ruzies niet heb uitgepraat. Dat ik de brieven die ik van plan was te schrijven niet heb geschreven. Dat ik niet vaak genoeg aan mijn dierbaren duidelijk heb gemaakt hoeveel ik van ze houd. Nu probeer ik niets meer uit te stellen wat zou kunnen bijdragen aan het geluk in onze levens. Vanaf nu is iedere dag speciaal, elk uur, iedere minuut is bijzonder...

De man en de vlinder.

Een man vindt een cocon van een vlinder en neemt deze mee naar zijn huis. Op een dag verschijnt er een kleine opening in de cocon. De man kijkt een paar uur toe hoe de vlinder worstelt om zich door de kleine opening naar buiten te werken. Het lijkt erop dat het proces niet langer meer vooruit gaat, het ziet er naar uit dat de vlinder zover gekomen is als hij kan en niet meer verder komt. Dus besluit de man de vlinder te helpen, hij neemt een schaar en knipt de rest van de cocon open. De vlinder kan zich nu vrij eenvoudig losmaken.

Maar de vlinder heeft een gezwollen lichaam en verfrommelde vleugels, de man verwacht dat de vlinder elk moment zijn vleugels zal uitslaan en het lichaam daarmee ondersteunt. Maar dat gebeurt niet. De vlinder besteedt de rest van zijn leven aan rondkruipen met een gezwollen lichaam en verfrommelde vleugels. De vlinder is nooit in staat te vliegen. Wat de man in al zijn goedheid niet begreep was dat de krappe cocon en de worsteling die nodig was om door de opening te kruipen, de manier was om de lichaamsvloeistof van de vlinder in de vleugels te pompen zodat de vlinder klaar zou zijn te vliegen als het de vrijheid had bereikt uit de cocon. Soms zijn worstelingen exact wat we nodig hebben in het leven, als we onszelf toe zouden staan zonder obstakels door het leven te gaan, zouden we invalide zijn. We zouden nooit zo sterk worden als wat we kunnen zijn.

De zon en de wind.

Het gebeurde op een stille winterdag, de zon en de wind waren samen aan het vechten wie van hen sterker was. "Wedden dat ik het sterkste ben?"riep de wind uitdagend, "en ik zal het je ook meteen bewijzen!". De wind wees met zijn dikke wolkenvinger naar beneden, "zie je die oude man daar in zijn winterjas?". "Wedden dat ik hem eerder uit zijn jas krijg dan jij?". "Vooruit dan maar, laat zien wat je kunt", antwoordde de zon rustig en kroop weg achter de wolk. De wind haalde diep adem en begon uit volle borst te blazen, maar hoe harder de wind blies, hoe dieper de man in zijn warme jas kroop. Uiteindelijk gaf de wind het op, hij was totaal uitgeput. Nu was de zon aan de beurt, ze kwam achter haar wolk vandaan en begon met vriendelijke glimlach te schijnen. De verkleumde man beneden was aangenaam verrast door de warme stralen en veegde al gauw een zweetdruppeltje van zijn voorhoofd. Even later kreeg hij het zo warm dat hij zijn jas uitdeed. Met vriendelijkheid en warmte bereiken we in ons leven vaak meer dan met snauwen of hoog uit de toren te blazen. Als iemand u irriteert, als het niet gaat zoals u het zou willen of als u iemand tegenkomt die zijn dag niet heeft, probeer het dan eens met een paar warme "zonnestralen".

De wereld verbeteren.

Een bekwaam wetenschapper zit in zijn bureau te werken aan een project om de wereld te verbeteren en plots komt zijn dochtertje van 5 jaar binnen. "Ik wil spelen" zegt ze, maar de man antwoordt dat hij nu geen tijd heeft en dat ze hem verder moet laten werken. "Want ik wil de wereld beter maken" zegt hij. Na wat zeuren lijkt het dochtertje toe te geven, maar dan verandert ze van tactiek. "Laat mij dan helpen, dan ben je vlugger klaar met de wereld te verbeteren" zegt ze. De man is vertederd en zoekt een oplossing, hij vindt in een tijdschrift een mooie wereldkaart, scheurt die in stukken en geeft alles aan zijn dochtertje. "Hier, breng jij deze wereld maar weer helemaal in orde". Hij hoopt zo voor de rest van de dag van haar af te zijn want zijn dochtertje is nog klein en kent het beeld van de wereldkaart niet. Maar na een kwartiertje komt ze al fier terug met de wereldkaart netjes aaneengeplakt. "Klaar!" roept ze uit. "Hoe heb je dat gedaan?", vraagt de vader verbaasd. "Gemakkelijk" zegt het meisje. "Toen je de kaart uit het tijdschrift scheurde, zag ik dat op de achterkant de foto van een mens stond. Toen ik de wereld niet in elkaar kon puzzelen heb ik alle stukjes omgedraaid en eerst de mens in orde gebracht. Toen ik daarna het blad omdraaide, zag ik dat de wereld ook in orde was."

De oude indiaan en wolven.

Een oude indiaan gaf zijn kleinzoon onderricht over het leven en levensgeluk. "Binnen in me is een gevecht gaande." zei hij tegen de jongen. "Het is een gevecht tussen twee wolven, de ene wolf is slecht hij bestaat uit woede, jaloezie, hebzucht, verwaandheid, schuld, wrok, leugens, valse trots, superioriteit en ego. De andere wolf is goed, hij is vreugde, vrede, liefde, hoop, kalmte, nederigheid, vriendelijkheid, vrijgevigheid en compasie. Binnen in jou woedt dezelfde strijd en datzelfde geldt voor ieder mens." De kleinzoon dacht enkele ogenblikken na en vroeg toen aan zijn grootvader, "welke wolf zal het gevecht winnen?". De oude man glimlachte en antwoordde, "Degene die je voedt."

Het verhaal van de steenhouwer.

Er was eens een man die stenen hakte uit een rots. Hij vond zijn werk veel te zwaar en droomde dat hij rijk was, en plotseling was hij rijk. Op een dag stond hij langs de weg toen er een koning voorbij kwam in een prachtige koets. Was ik maar koning dacht hij ontevreden, dat zou nog mooier zijn, en plotseling was hij koning. Met veel ruiters en paarden reed hij in een gouden koets door zijn rijk. Maar de koning begon te klagen over de hete zon, die in zijn gezicht schroeide. Ontevreden als hij was zuchtte hij en dacht, was ik maar de zon en zie onmiddellijk was hij de zon en strooide hij zijn gouden stralen over de aarde. Totdat er een wolk kwam die zijn stralen tegenhield. Ik wou dat ik zo machtig was als die wolk, dacht hij ontevreden en zo werd hij een wolk en kon hij de stralen van de zon tegenhouden. De wolk viel in grote druppels naar de aarde en het water stroomde woest over het land, alleen een rots bleek machtiger dan het water. Toen werd hij kwaad omdat de rots nog sterker was en wilde hij liever een rots zijn, en ook dit gebeurde. Toen kwam er een man met een scherpe beitel en grote hamer en hakte in de rots om er stenen van te maken. Toen dacht de rots, was ik maar weer die steenhouwer, het gebeurde en vanaf dat moment deed de man elke dag zijn zware werk en was gelukkig.

Boeken over geluk.

Geluk - The world book of happiness. De wijsheid van 100 geluksprofessoren uit de hele wereld. Geen filosofische of spirituele beschouwingen, maar inzichten die gebaseerd zijn op wereldwijd wetenschappelijk onderzoek. In dit uitdagende boek delen 100 topexperts in de positieve psychologie, van IJsland tot Zuid-Afrika en van China tot Australië, de kennis die zij bezitten over geluk. Deze moderne wetenschap maakte het voorbije decennium een grote opgang. Geen filosofische of spirituele beschouwingen, maar inzichten die gebaseerd zijn op wereldwijd wetenschappelijk onderzoek. Het gaat niet over 'geloven' maar over 'weten'. Kennis over de rol van tijd, geld, gezondheid, succes, welzijn, toekomst en warmte. Over jeugd, genetica, toeval en vrije wil. Over humor, pijn en verdriet. Over kiezen, familie, relaties en vrienden. Dit boek behandelt niet alleen het individuele geluk, maar ook het welzijn van groepen, organisaties en landen. Zo ontstaat in dit unieke standaardwerk een globale visie op geluk. Hoofdredacteur Leo Bormans verdiepte zich twee jaar in de onderzoeken van deze professoren en vertaalde hun conclusies naar een breed publiek. Nooit eerder werd research op een dergelijke manier samengevat en ontsloten. Prachtige illustraties uit alle hoeken van de wereld en een moderne grafische vormgeving maken van dit geheel een boek dat ook het hart zal aanspreken. Een waardevol cadeau!

De valstrik van het geluk - hoe kun je stoppen met worstelen en beginnen met leven. We verlangen en streven allemaal naar gelukkig zijn. Maar zou het kunnen zijn dat bijna alles wat je dacht over het vinden van geluk niet klopt? En je zelfs op het verkeerde been wordt gezet? We worden in ons leven bepaald door de vele onbruikbare en onjuiste overtuigingen die we er op na houden over geluk. Ideeën die in brede kring worden geaccepteerd omdat 'iedereen weet dat ze waar zijn.' Deze overtuigingen lijken heel aannemelijk. Maar niets is minder waar! De valstrik van het geluk is een zelfhulpboek die de vaardigheden en de kennis aanreiken om de 'val van het geluk' te leren herkennen. En, belangrijker nog, hoe eruit te ontsnappen. Het is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoeken en de psychotherapeutische methode ACT (acceptatie en commitment therapie). De ACT-methode helpt een rijk en zinvol leven te leiden waarin men leert effectief om te gaan met tegenslagen die onvermijdelijk op je pad komen. ACT doet dit aan de hand van zes krachtige principes die iedereen in staat stelt een vaardigheid te ontwikkelen die het leven zal verrijken. Harris is arts en psychotherapeut en gespecialiseerd in het omgaan met stress. Hij beschrijft hoe eenvoudige oefeningen kunnen helpen bij het veranderen van het denken, voelen, doen en laten, waardoor men gemakkelijker leert om te gaan met tegenslagen. Verder geeft hij verschillende bedrijfstrainingen over psychologische flexibiliteit. Deze programma's zijn zeer effectief in het verminderen van stress op de werkplek, het verhogen van de vitaliteit, het verbeteren van prestaties en het versterken van leiderschap.

De maakbaarheid van het geluk - Een wetenschappelijke benadering voor een gelukkig leven. Is het mogelijk gelukkiger te worden? Het antwoord op deze vraag is: ja, geluk is maakbaar! In dit boek toont Sonja Lyubomirsky aan dat geluk bij de geboorte al voor 50 procent vastligt, voor 10 procent wordt bepaald door de omstandigheden en voor 40 procent door doelbewuste acties. Ze leert ons allereerst ons huidige geluksniveau te bepalen en geeft vervolgens een aantal duidelijke strategieën waarmee we dat geluksgevoel kunnen vergroten en laten voortduren (denk aan oefeningen in dankbaarheid, aardig zijn en optimisme). Lyubomirsky kiest daarbij voor een individuele benadering: ze helpt ons de juiste geluksoefeningen te kiezen die bij ons karakter, onze leefomstandigheden en persoonlijke doelen passen. Doe ze dagelijks en word een gelukkiger mens!

Reacties op het onderwerp: Gelukkig zijn

Forum vragen over: 11 - Levensbeschouwing  : Gelukkig zijn