Navigatie

• Home
• Functioneren
  • Professionele eigenschappen
    • Aanpassingsvermogen
    • Discipline
    • Accuraat
    • Creativiteit
    • Anticiperen
    • Durf (risico's durven nemen)
    • Besluitvaardig
    • Doorzettingsvermogen
    • Initiatief
    • Flexibel
    • Energiek
    • Loyaal aan organisatie
    • Integriteit
    • Omgevingsbewustzijn
    • Resultaatgericht
    • Verantwoordelijk
    • Zelfstandig werken
    • Onafhankelijkheid
    • Ondernemend
    • Ambitieus
    • Collegialiteit
    • Betrokkenheid
    • Kostenbewust handelen
    • Zelfvertrouwen
    • Overwicht
    • Authenticiteit
    • Zelfbeheersing
    • Sociabiliteit
    • Kwaliteitsgerichtheid
    • Leervermogen
    • Aandacht voor details
    • Bevlogenheid
    • Perfectionisme
    • Wilskracht
    • Verbeeldingskracht
    • Humor
    • Zelfwaardering
    • Kwetsbaarheid

Onafhankelijke mensen vinden het heel belangrijk dat ze hun werk naar eigen inzicht kunnen organiseren. Ze zijn uiterst zelfstandig, en soms een beetje eigengereid.

Er zitten positieve en negatieve kanten aan onafhankelijkheid. Mensen die ervan houden onafhankelijk te zijn, passen bijvoorbeeld niet altijd goed in een team en zijn soms moeilijk aan te sturen. Anderzijds zijn ze niet snel van hun stuk te brengen, en zijn ze dus geschikt voor functies waar standvastigheid en een zekere strengheid vereist is.

Synoniem: autonomie

Wat typeert onafhankelijke mensen?

Onafhankelijke mensen gaan graag hun eigen gang. Ze vinden het belangrijk dat ze hun werk naar eigen inzicht kunnen vormgeven en vertrouwen daarbij op hun eigen oordeel, kundes en vaardigheden. Onafhankelijke mensen zijn niet snel uit het veld te slaan. Ze zijn zelfstandig en besluitvaardig. Ze voelen zich snel benauwd bij als ze in een keurslijf moeten opereren. Onafhankelijke mensen hebben vaak een brede kijk op de wereld en zijn meestal vol zelfvertrouwen.

Onafhankelijkheid/autonomie is een van de acht carrière- of loopbaanankers. Als onafhankelijkheid een belangrijk carrièreanker van jou is, dan wil dat zeggen dat er een behoorlijke kans bestaat dat je zult mislukken in een baan die jou niet voldoende onafhankelijkheid biedt. Andersom zul je in een type baan die veel onafhankelijkheid vereist, een grote kans van slagen hebben.

Gerelateerde eigenschappen

• Besluitvaardigheid
• Zelfstandigheid
• Durf
• Kritisch kunnen denken
• Overtuigingskracht

Positieve kanten van onafhankelijkheid

Onafhankelijk zijn heeft positieve kanten:

• Onafhankelijke mensen vertrouwen op hun eigen oordeel en wijken niet snel van hun standpunt. De ander moet moeite doen om de onafhankelijke persoon te overtuigen.
• Ze kunnen kritisch denken en goed analyseren, en komen zo tot een oordeel.
• Ze zijn besluitvaardig en houden vast aan het gekozen pad.
• Onafhankelijke mensen zijn sterk taakgericht en minder procesgericht.

Negatieve kanten van onafhankelijkheid

Onafhankelijke mensen gaan graag hun eigen weg. Daar zitten een paar valkuilen aan, met name als ze doorslaan in hun onafhankelijkheid:

• Ze zijn soms ongeduldig. Ze hebben al besloten welke kant ze op willen, maar de rest van het team twijfelt nog. Ze hebben geen zin om te wachten tot alle neuzen dezelfde kant op staan.
• Ze kunnen niet goed samenwerken. Ze handelen op basis van eigen overtuigingen, inzichten en argumenten en zien er geen heil in zich te laten overtuigen door teamgenoten.
• Ze zijn soms moeilijk aan te sturen. Ze hebben zich een idee gevormd hoe ze zo efficiënt mogelijk van A naar B komen. Als een manager vindt dat er nog een omweg via C bij hoort, bijvoorbeeld om politieke gevoeligheden te omzeilen, dan heeft de extreme onafhankelijke mens daar weinig boodschap aan. Hij bepaalt zelf wel hoe hij werkt.

Het belang van onafhankelijkheid

• Een gebrek aan autonomie in het werk is een belangrijke bron voor stress. Mensen die het gevoel hebben behoorlijk onafhankelijk te kunnen werken en zelf kunnen bepalen wanneer ze wat precies uitvoeren, voelen zich minder snel gevangen door stress en hoge werkdruk.
• Mensen die zich onafhankelijk voelen in hun werk, zijn gemotiveerder.
• Op zoek naar een nieuwe baan of werkrichting? De beste banenjacht loopt via netwerken en eigen initiatief. Hoe onafhankelijker je je daarin opstelt, hoe meer kans van slagen je zult hebben om verrassende ontmoetingen te hebben. Wie lijdzaam wacht op een telefoontje van een wervingsbureau, kan lang wachten.
• Het is een misvatting dat groepen betere beslissingen nemen dan een individu. Dat is de reden dat het nuttig kan zijn een of meer kritische, onafhankelijk denkers in een organisatie te hebben. Zulke mensen kunnen een organisatie soms voor een collectieve dwaling behoeden.

Bij welke beroepen is onafhankelijkheid belangrijk?

Voor alle beroepen waar een eigen oordeel belangrijk is, en waar iemand behoorlijk zelfstandig moet opereren, is onafhankelijkheid een belangrijke eigenschap. Denk bijvoorbeeld aan de volgende beroepen:

• Accountant
• Adviseur/consultant
• Bemiddelaar/mediator
• Psycholoog/psychotherapeut
• Andere beroepen in de gezondheidszorg
• Rechter, advocaat en andere juristen
• Zelfstandig ondernemer

Natuurlijk zijn er tal van andere beroepen waar enige mate van onafhankelijkheid van belang is, maar daarvoor geldt soms dat er dan andere eigenschappen aanwezig moeten zijn om de negatieve kanten van onafhankelijkheid te neutraliseren. Dat geldt bijvoorbeeld voor managers. Zij moeten over een behoorlijke portie onafhankelijkheid beschikken, maar ze moeten ook goed kunnen samenwerken.

Hoe kun je onafhankelijkheid aantonen bij een sollicitatie?

Stel, je solliciteert naar een baan als senior organisatieadviseur. Een van de functie-eisen in de advertentie luidt: 'onafhankelijk'. Wat wordt daarmee bedoeld? Men zal willen dat je achter je adviezen kunt staan, dat je tot gefundeerde oordelen komt, en dat je niet snel van je standpunt te brengen bent. Waarschijnlijk zoekt men ook iemand die zich niet te meegaand opstelt als er een moeilijk proces als een organisatieverandering moet plaatsvinden bij een klant.

In je sollicitatiebrief en het sollicitatiegesprek zul je met voorbeelden moeten komen waaruit blijkt dat je er eerder in geslaagd bent adviezen te geven die moeilijk lagen, maar die je toch goed voor het voetlicht hebt weten te brengen en hebt kunnen laten landen bij een organisatie.

Andere voorbeelden

• Een accountant die zich geconfronteerd ziet met niet al te frisse boekhoudpraktijken mag zich niet laten leiden door eventuele voordelen die hij zelf kan genieten door erin mee te gaan. Hij blijft standvastig aan boekhoudkundige principes vasthouden en weet de organisatie te overtuigen dat ze over de schreef dreigen te gaan.
• Mensen in de gezondheidszorg moet vaak snel beslissingen kunnen nemen in het belang van de patiënt. Ze moeten kunnen ingrijpen bij spoedgevallen, maar op zijn tijd ook afstand kunnen bewaren. Dat vergt een zekere onafhankelijke opstelling.

Voorbeelden van vragen over onafhankelijkheid tijdens het sollicitatiegesprek:

• Geef een voorbeeld van een situatie waarin je anders gehandeld hebt dan anderen waarschijnlijk zouden hebben gedaan. Waarom deed je dat?
• Ben je wel eens ingegaan tegen regels, normen of tradities die ergens golden? Geef een concreet voorbeeld. Waarom deed je dat? Wat was het effect?

Is onafhankelijkheid te leren?

Voor een deel is onafhankelijkheid te leren. Daarvoor moet je:

• goed leren analyseren, oordelen en besluiten nemen
• een grote portie professionele kennis verwerven
• en in een omgeving werken waar onafhankelijkheid belangrijk of normaal is.

Voor een ander deel is onafhankelijkheid gebonden aan karaktereigenschappen. Wie niet veel zelfvertrouwen heeft, wie weinig lef heeft of weinig geldingsdrang, zal het moeilijk vinden als onafhankelijk persoon te functioneren. Dergelijke mensen zullen ook minder snel kiezen voor beroepen waar onafhankelijkheid een grote rol speelt.

Auteur: Ysolde Bentvelsen